Prostowanie kory (Pan Śmierć i dziewczyna, Andersson)

16.11.2008

Z Maxem Anderssonem dane nam było zapoznać się za sprawą wydanego dwa lata temu komiksu Pixy. Ta dość makabryczna historia pary, która po usunięciu niechcianej ciąży nie może opędzić się od telefonów nienarodzonego dziecka, dzwoniącego bez przerwy z piekła dla płodów, dała nam niewielką próbkę chorej wyobraźni Szweda. W tym roku Kultura Gniewu wydała kolejny album artysty – Pan Śmierć i dziewczyna.

Z Maxem Anderssonem dane nam było zapoznać się za sprawą wydanego dwa lata temu komiksu Pixy. Ta dość makabryczna historia pary, która po usunięciu niechcianej ciąży nie może opędzić się od telefonów nienarodzonego dziecka, dzwoniącego bez przerwy z piekła dla płodów, dała nam niewielką próbkę chorej wyobraźni Szweda. W tym roku Kultura Gniewu wydała kolejny album artysty – Pan Śmierć i dziewczyna.

Zanim autor zajął się komiksem, znany był jako twórca filmów krótkometrażowych, teledysków oraz filmów animowanych (z jego pozakomiksowego dorobku warto wymienić choćby One hundred years – pesymistyczną animację o antytotalitarnej wymowie, z nieprzypadkowego roku 1984). Spora, choć nie cała, część jego twórczości – zapisanej na taśmie celuloidowej, papierze czy też zamknięta w słoiku – naznaczona jest makabrą. W komiksie przejawia się nie tylko w treści, ale i, a może przede wszystkim, w stylu rysowania. Mimo że kolor pojawia się na kartach tworzonych przez Anderssona tak często, jak nienarodzone dzieci dzwonią do rodziców, nie nazwałbym komiksów Szweda czarno-białymi. To raczej czarne strony, na które nałożono tylko tyle bieli, ile to konieczne. Swoich bohaterów – naprawdę rzadko spotykane kurioza typu Płaski Pies, Chłopiec-Samochód czy Jasio Pistolet – autor zamyka najczęściej w kadrach prostokątnych lub kwadratowych. Surrealistyczne kształty postaci oraz ich nieprzewidywalne, często absurdalne zachowania zostają wyraźnie skontrastowane ze zmyślnie rozplanowanymi na planszach kadrami. Z jednej strony zamknięcie szalonych pomysłów autora w stabilnych ramach pozwala utrzymać wszystkie koszmary jego światów na wodzy, z drugiej ograniczenie tak wolnych, bo nieskrępowanych żadnymi konwencjami postaci wzmaga jeszcze fatalistyczną wymowę jego opowiadań.

Jeśli chodzi o stylistykę, Pan Śmierć i dziewczyna nie różni się bardzo od Pixy`ego. Primo, fabularnie był on zamkniętą całością, w której autor mógł dać wyraz swoim lękom związanym z kondycją współczesnego człowieka. Podobny zabieg w Panu Śmierci… byłby z góry skazany na porażkę, bowiem najdłuższe opowiadanie albumu zajmuje bagatela 15 stron. Secundo, Pixy był dla polskiego odbiorcy szokującą nowością, co automatycznie dawało mu kilka punktów więcej.

Mimo że Pań Śmierć i dziewczyna to drugi wydany w Polsce album Anderssona, nie budzi wątpliwości fakt, że niektórzy jeszcze nie przyzwyczaili się do ciężkiego dla oka stylu autora. Ci, którzy dotrwali do ostatniej strony Pixy`ego bez poważniejszych zmian na korze mózgowej, z pewnością sięgną po nowy album twórcy. Tym, którzy nie zapoznali się jeszcze ani z budynkami atakującymi ludzi, ani z zombie-króliczkami powodującymi koszmary, radzę najpierw sprawdzić, czy w którejś z okolicznych księgarni nie znajdzie się przypadkiem zakurzony egzemplarz Pixy`ego.

Max Andersson
Pan Śmierć i dziewczyna
Kultura Gniewu
10/2007

« powrót